Phân tích Cơ bản (Fundamental Analysis - FA) và Phân tích Kỹ thuật (Technical Analysis - TA) đều là những phương pháp phổ biến được các nhà đầu tư sử dụng trên thị trường tài chính. Việc lựa chọn chiến lược nào phụ thuộc vào mục tiêu đầu tư, khẩu vị rủi ro, khung thời gian và phong cách cá nhân của bạn.
Dưới đây là phân tích chi tiết về từng phương pháp và gợi ý về việc nên sử dụng chiến lược nào:
1. Phân tích Cơ bản (Fundamental Analysis - FA)
- Khái niệm: Là phương pháp đánh giá giá trị nội tại (intrinsic value) của một chứng khoán (thường là cổ phiếu) bằng cách xem xét các yếu tố kinh tế, tài chính, và các yếu tố định tính/định lượng liên quan.
- Mục tiêu: Xác định xem giá thị trường hiện tại của cổ phiếu đang cao hơn hay thấp hơn giá trị thực của nó. Nếu giá thị trường thấp hơn giá trị nội tại, cổ phiếu được coi là định giá thấp và là cơ hội mua vào.
- Yếu tố xem xét:
- Vĩ mô: Tình hình kinh tế chung, lãi suất, lạm phát, chính sách tiền tệ, tình hình ngành...
- Vi mô (Công ty): Sức khỏe tài chính (báo cáo tài chính, doanh thu, lợi nhuận, nợ, dòng tiền), mô hình kinh doanh, lợi thế cạnh tranh, chất lượng ban lãnh đạo, triển vọng tăng trưởng...
- Các chỉ số tài chính: P/E, P/B, EPS, ROE, ROA, biên lợi nhuận...
- Đối tượng phù hợp: Nhà đầu tư dài hạn (value investors), những người tin rằng giá thị trường cuối cùng sẽ phản ánh đúng giá trị cơ bản của công ty.
- Ưu điểm:
- Giúp hiểu rõ về bản chất hoạt động và sức khỏe của doanh nghiệp.
- Cung cấp nền tảng vững chắc để đưa ra quyết định đầu tư dài hạn.
- Giúp xác định các công ty có nền tảng tốt, tiềm năng tăng trưởng bền vững.
- Nhược điểm:
- Đòi hỏi nhiều thời gian và kiến thức chuyên sâu về tài chính, kế toán, kinh tế.
- Giá trị nội tại chỉ là ước tính và có thể khác nhau tùy người phân tích.
- Thị trường có thể duy trì trạng thái "phi lý" (định giá sai) trong thời gian dài, khiến nhà đầu tư phải chờ đợi lâu để thấy kết quả.
2. Phân tích Kỹ thuật (Technical Analysis - TA)
- Khái niệm: Là phương pháp dự báo biến động giá trong tương lai dựa trên việc nghiên cứu dữ liệu thị trường trong quá khứ, chủ yếu là giá và khối lượng giao dịch.
- Mục tiêu: Xác định các xu hướng, mô hình giá và tín hiệu giao dịch để quyết định thời điểm mua/bán nhằm tối ưu hóa lợi nhuận trong ngắn hạn hoặc trung hạn.
- Công cụ sử dụng:
- Biểu đồ giá: Biểu đồ nến (candlestick), biểu đồ đường (line chart), biểu đồ thanh (bar chart)...
- Các chỉ báo kỹ thuật: Đường trung bình động (MA), RSI, MACD, Stochastic, Bollinger Bands...
- Mô hình giá: Vai-đầu-vai, hai đỉnh/hai đáy, tam giác, cờ...
- Xu hướng (Trend): Đường xu hướng (trendlines), kênh giá (price channels).
- Khối lượng giao dịch (Volume).
- Đối tượng phù hợp: Nhà giao dịch ngắn hạn (traders), nhà đầu tư lướt sóng (swing traders), những người tin rằng mọi thông tin đã được phản ánh vào giá và lịch sử giá có xu hướng lặp lại.
- Ưu điểm:
- Giúp xác định thời điểm vào/ra lệnh tiềm năng.
- Có thể áp dụng cho nhiều loại tài sản (cổ phiếu, ngoại hối, hàng hóa, tiền điện tử...) và nhiều khung thời gian.
- Cung cấp tín hiệu giao dịch rõ ràng dựa trên các quy tắc định sẵn.
- Ít phụ thuộc vào báo cáo tài chính (có độ trễ).
- Nhược điểm:
- Dựa trên giả định rằng lịch sử sẽ lặp lại, điều này không phải lúc nào cũng đúng.
- Có thể tạo ra các tín hiệu sai (false signals), đặc biệt trong thị trường đi ngang (sideways).
- Không xem xét đến các yếu tố cơ bản của tài sản, có thể bỏ lỡ giá trị dài hạn.
- Bị ảnh hưởng bởi tâm lý đám đông và các sự kiện bất ngờ.
Bạn nên sử dụng chiến lược nào?
Không có câu trả lời duy nhất đúng cho tất cả mọi người. Lựa chọn tốt nhất phụ thuộc vào cá nhân bạn:
- Nếu bạn là nhà đầu tư dài hạn, tin vào giá trị cốt lõi của doanh nghiệp và sẵn sàng chờ đợi: Phân tích Cơ bản là nền tảng chính. Bạn tập trung tìm kiếm các công ty tốt với giá hợp lý và nắm giữ lâu dài.
- Nếu bạn là nhà giao dịch ngắn hạn hoặc trung hạn, muốn kiếm lợi nhuận từ biến động giá và có khả năng ra quyết định nhanh: Phân tích Kỹ thuật có thể phù hợp hơn. Bạn tập trung vào việc xác định xu hướng và thời điểm giao dịch tối ưu.
- Kết hợp cả hai (Hybrid Approach): Đây là chiến lược được nhiều nhà đầu tư thành công áp dụng.
- Dùng FA để chọn cổ phiếu (What to buy): Xác định các công ty có nền tảng tốt, tiềm năng tăng trưởng, định giá hấp dẫn.
- Dùng TA để chọn thời điểm (When to buy/sell): Tìm điểm vào lệnh tối ưu khi giá đang có xu hướng tăng hoặc tín hiệu mua tốt, và xác định điểm thoát lệnh để chốt lời hoặc cắt lỗ.
Lời khuyên:
- Xác định rõ mục tiêu và khung thời gian đầu tư của bạn. Bạn muốn "mua và nắm giữ" hay "lướt sóng"?
- Đánh giá khả năng và thời gian bạn có thể dành cho việc phân tích. FA đòi hỏi nhiều nghiên cứu sâu, trong khi TA cần theo dõi thị trường thường xuyên hơn.
- Học hỏi và thực hành. Dù chọn phương pháp nào, bạn cũng cần đầu tư thời gian để học kiến thức và rèn luyện kỹ năng.
- Bắt đầu với việc kết hợp: Sử dụng FA để lọc ra danh sách các cổ phiếu tiềm năng và dùng TA cơ bản (như xem xu hướng, hỗ trợ/kháng cự) để tìm điểm vào lệnh hợp lý có thể là một khởi đầu tốt.
- Quản lý rủi ro: Bất kể chiến lược nào, việc quản lý rủi ro (ví dụ: đặt cắt lỗ, đa dạng hóa danh mục) luôn là yếu tố quan trọng để bảo vệ vốn.
Tóm lại, cả FA và TA đều có giá trị riêng. Việc hiểu rõ cả hai phương pháp và biết cách kết hợp chúng một cách linh hoạt thường mang lại hiệu quả tốt nhất cho nhà đầu tư. Chúc bạn thành công trên con đường đầu tư của mình!
